AI fotografija iskorišćena u manipulacijama na mrežama protiv studenata
Na društvenim mrežama pojavila se fotografija koja je ubrzo postala viralna. Na slici je grupa mladih ljudi obučenih u žute prsluke, a prati je opis po kome se zaključuje da su na njoj navodno studenti iz Srbije na putu za Brisel. Međutim, ova fotografija, na kojoj se vidi kako grupa njih sedi ispod hrvatske zastave, nije autentična.
- Studenti trkači iz Srbije prolazili su kroz Hrvatsku na svom putu ka Briselu i svuda su dočekani bez incidenata. Nema izveštaja kredibilnih medija o bilo kakvom oduzimanju transparenta, što se tvrdi u objavama sa spornom fotografijom.
- Obrnuta pretraga fotografije nije dala relevantne izvore. Nijedan fotograf nije potpisan, niti je neki od profila na društvenim mrežama koji vode studenti podelio ovu fotografiju.
- Na fotografiji su uočljive 'greške' i zamućenja karakteristična za veštački generisane slike.
- Opis fotografije prati jezik nasilja i narativi protiv studenata koji mesecima protestuju nakon pada nadstrešnice u Novom Sadu.
Ono što bi fotografija, sudeći po pratećim opisima, trebalo da predstavi su studenti maratonci koji su krenuli iz Srbije 25. aprila i trčaće 18 dana sve do Brisela kako bi dalje komunicirali sa evropskim institucijama o dešavanjima u Srbiji. Njihova ruta prolazi i kroz Hrvatsku, a oni su noćili u Osijeku, Virovitici i Varaždinu gde su ih građani dočekali.
***
Spornu fotografiju nije potpisao niko od fotografa koji su fotografisali dolazak studenata u hrvatske gradove, a nije podeljena ni na profilima koje vode studenti.
Pored toga na fotografiji su uočljive različite greške i zamućenja karakteristična za veštački generisane slike.
Muškarac koji se nalazi sa leve strane ima zamućeno lice i ruku potopljenu u tanjir. Na zastavi Republike Hrvatske uočava se greška, gornji deo grba razlikuje se od pravog. Devojci kojoj sedi na čelu stola ruka se gubi iza flašice i ne nazire se konstrukcija donjeg dela ruke ispod lakta. I čaše na stolu su primetno deformisane, toliko da u jednu od njih tanjir ulazi. Pritom, analiza putem sightengine.com ukazuje na verovatnoću od 95% da je reč o AI fotografiji.
Opis fotografije aludira na to da su ovi studenti morali da se odreknu svojih transparenata na ćirilici, uz dalje targetiranje i huškačke komentare.
Spinovi protiv studenata koji protestuju proteklih meseci – ne jenjavaju, ni u medijima ni na društvenim mrežama.
'Studenti su stavljeni rame uz rame sa veštački stvorenim figurama neprijatelja u regionu. Pre svega sa Hrvatima, kojima se i dan-danas, uz manipulacije uspomenama na ratne sukobe u prošlosti, pripisuju samo zle namere prema Srbiji. Tako su se kroz prve reakcije vlasti i medija na studentske blokade provlačili naslovi da studente u Beogradu podržava „ustaški zbor”.
Kada su studenti iz Zagreba bili u poseti kolegama u Beogradu, u tabloidima su nazvani „špijunima” koji „vršljaju po Srbiji, organizuju proteste i hoće da ruše državu”. Tvrdili su i da su „pipci hrvatske službe svuda oko protesta i blokada”, povezujući u nekim tekstovima studente iz Zagreba i sa hrvatskom obaveštajnom službom (Sigurnosno-obavještajna agencija, SOA).' (Izvor: Istinomer, 'Kako funkcionišu „propagandna kuharica” i spinovi protiv studenata?')
Analizu fotografije objavilo je i Raskrikavanje, ukazujući da je objavu na mrežama podelio i političar Vladimir Đukanović iz SNS.
„Verovatno inspirisan pomenutom fotografijom, narodni poslanik SNS-a Vladimir Đukanović na svom zvaničnom profilu na mreži X objavio je veštački generisanu sliku koja prikazuje studente za stolom kako jedu rukama, iako se na trpezi vidi escajg, dok iznad njih visi velika zastava Hrvatske“, piše Raskrikavanje.
